In de veelbesproken Pano-reportage horen wij Beno Schraepen, een onderzoeker die we erg waarderen, het sterk opnemen voor inclusie. Dat kunnen we enkel toejuichen. Wat jammer dat dat hand in hand moet gaan met uitspraken tegen het huidige buitengewoon onderwijs: “In het buitengewoon onderwijs heb ik alleen ‘buitengewone leerlingen’ gezien en geen buitengewoon onderwijs.” Hoe herken je dan die ‘buitengewone’ leerlingen, mijnheer Schraepen? Herken je dan ook 'gewone’ leerlingen? Jammer ook dat je niet verder hebt gekeken in het buitengewoon onderwijs, er is héél wat kwaliteit te vinden.
We horen Ides Nicaise, erg genuanceerd en met respect voor gewoon en buitengewoon onderwijs, in 'De Ochtend' voor- en nadelen benoemen van gewoon en buitengewoon onderwijs. De blokletters op de website van Radio 1, trekken het genuanceerde verhaal van Nicaise uit balans. Opnieuw steekt polarisering de kop op: "… buitengewoon onderwijs zwakker presteren." Het is begrijpelijk dat het hele onderzoek moeilijk in minder dan tien minuten op tafel kan komen. Het is in onze (inclusieve?) maatschappij wel vanzelfsprekend dat er straffe uitspraken en straffe titels nodig zijn om tot klikken, lezen, kijken en luisteren aan te zetten. Dat is ruimschoots gelukt, jammer genoeg ten koste van vele kinderen, jongeren, teamleden, ondersteuners en directies die elke dag het beste van zichzelf geven voor hun leerlingen met specifieke noden, in het gewoon én buitengewoon onderwijs.
In de publieke opinie, gevoed door de polarisering die in vele nieuwsfragmenten sluipt, zien blijkbaar velen een tegenstrijdigheid tussen ‘gewoon en buitengewoon’ onderwijs, maar is dat wel zo? Is er een tegenstrijdigheid? Waarom benaderen we een beperking nog zo vaak vanuit het medisch in plaats vanuit het sociaal model? Waarom benoemen we nog twee schijnbare uitersten in onderwijs? We noemen het gewoon en ‘buiten’gewoon …
Misschien is de tijd rijp om deze opdeling los te laten en samen in te zetten op één onderwijs. Gaat het niet om onderwijs op maat voor elke leerling? Niemand is ‘buiten het gewone’, toch? Afhankelijk van de onderwijszorgvraag van elke leerling moeten we een antwoord kunnen bieden, steeds bekeken vanuit het perspectief van de leerling, vanuit één onderwijscontinuüm, vanuit een doorlopend onderwijsaanbod… weg van de hokjes en afvinklijstjes. Daar moeten we met z’n allen onze schouders onder willen zetten. We noemen het simpelweg onderwijs, onderwijs voor elke leerling. Dat is het onderwijs van de toekomst.
Met dit schrijven houden wij een pleidooi om de polarisering tussen gewoon en buitengewoon onderwijs te stoppen en samen te kiezen voor onderwijs. Wanneer kan onderwijs echt zegevieren? Als we samen starten aan het bouwen en erkennen van het hele continuüm! We vormen samen al onze kinderen en jongeren om hen maximale kansen te geven in de maatschappij. We roepen polarisering een halt toe en slaan handen vanuit gewoon en buitengewoon in elkaar, daarbij de administratieve en wetgevende drempels overstijgend. Zo is voor niemand onderwijs buiten het gewone. Vanuit onderwijs bereiden we dan jongeren voor op verder studeren, op tewerkstelling in het normale arbeidscircuit, werken we toe naar maatwerk, zetten we in op zinvolle dagbesteding en helpen we onze leerlingen zich te ontplooien en te handhaven in een o zo complexe maatschappij. De noden en de interesses, talenten en sterktes van de leerling staan dan voorop, niet een label of etiketje.
Al jaren zetten we - leerkrachten, logopedisten, kinesisten, ergotherapeuten, kinderverzorgers, verpleegkundigen, orthopedagogen, psychologen, ondersteuners, directie en andere teamleden - ons beste beentje voor om de kinderen en jongeren voor te bereiden op een plek in de maatschappij. Zeer zeker zijn we bereid om onze duit in het zakje te blijven doen in het gezamenlijke streven naar een continuüm van onderwijs, waar elke leerling ongeacht zijn onderwijszorgnoden een plekje vindt waar hij of zij zich ten volle kan ontplooien.
Deze weg is nog lang en daagt het hele onderwijslandschap uit om boven zichzelf uit te stijgen. Gelovend in de mogelijkheden van elke leerling is het onze opdracht, onze plicht. Samen maken wij het verschil, en zo kan onderwijs écht wijs worden.
Directiecommissie buitengewoon onderwijs Katholiek Onderwijs Vlaanderen
De directiecommissie buitengewoon onderwijs van Katholiek Onderwijs Vlaanderen is een groep (coördinerend) directeurs die door hun collega’s zijn verkozen om standpunten in te nemen namens de directies van katholieke buitengewone scholen.
Ook deze scholen ondertekenen de oproep: