persbericht

Katholiek Onderwijs Vlaanderen vraagt verlichting energiefactuur voor scholen

vr 4 februari 2022
Ook voor het onderwijs dreigt het gewicht van de stijgende energieprijzen een onoverkomelijk probleem te worden. De prijzen stijgen al maanden en swingen de voorbije weken de pan uit, waardoor verwarmen en verlichten een steeds grotere hap uit het budget neemt. Bovendien neemt het verbruik toe door de sinds coronatijden noodzakelijke ventilatie en verluchting. Voor de katholieke scholen wordt de meerkost in 2021 en 2022 geraamd op 45 miljoen euro. Scholen krijgen het financieel steeds benauwder en moeten op hun pedagogische werking besparen. Zij kunnen immers die extra energiekosten niet met andere openbare middelen – zoals compensaties van gemeenten of provincies – compenseren. Die extra-kost mag niet zomaar doorgerekend worden op de schoolfactuur voor de ouders. Katholiek Onderwijs Vlaanderen vraagt daarom dat de overheid ook voor scholen de factuur verlicht.

“De stijgende energieprijzen zijn een molensteen rond de nek van onze scholen. Hun financiële leefbaarheid komt in het gedrang en om de rekening te doen kloppen staan ze voor zware keuzes die dreigen te raken aan de kwaliteit van het onderwijs zelf. We vragen de overheid om bij te springen”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.

Energieprijzen en coronamaatregelen versterken elkaar

sla link op in klembord

Niet alleen de gezinnen voelen de stijgende energieprijzen in de portefeuille. Ook de scholen zien de facturen opstapelen en zien de toekomst somber tegemoet. Net nu moeten scholen, terwijl ze voortdurend verluchten, volop stoken om de klassen tijdens de coronacrisis warm te houden, of draait de ventilatie-installatie op volle toeren om ondanks corona maximaal contactonderwijs aan te bieden. Dat leidt tot een aanzienlijk hoger energieverbruik en een nog hogere energiekost.

Mater Dei in Genk, een basisschool van 345 leerlingen, betaalde in 2020 €18.415 voor verwarmingskosten (6,1% van de werkingsmiddelen). In 2021 liep dit op tot €35.112 (10,8%).

Don Bosco Lillo's Klavertje in Houthalen-Helchteren, een basisschool van 306 leerlingen, betaalde in 2020 €17.931 voor energie (6,2% van de werkingsmiddelen). In 2021 liep dit op tot €24.412 (8,5% van de werkingsmiddelen).

Het Sint-Agnesinstituut in Hoboken, een secundaire school van 720 leerlingen, betaalde in 2020 €75.000 voor energie (9% van de werkingsmiddelen). In 2021 liep dit op tot €88.000 (11%) en in 2022 dreigt een factuur van maar liefst €125.000 (16%).

De Oscar Romeroscholen, die in de regio van Dendermonde basis- en secundair onderwijs aanbieden, ziet zijn energiefactuur stijgen van €564.000 (8,9% van het werkingsbudget) in 2020 naar €729.000 (11,3%) in 2022.

Scholen die intekenen op de raamcontracten van Katholiek Onderwijs Vlaanderen konden lange tijd de energieprijzen drukken. Door de marktevoluties wordt dat echter moeilijker vol te houden.

Harde keuzes door slinkende budgetten

sla link op in klembord

Verschillende scholen verwachten dat hun energiekosten met meer dan de helft zullen toenemen op twee jaar tijd. Berekeningen op basis van hun begrotingscijfers leren dat het kan gaan om een meeruitgave vanminstens 45 miljoen euro voor de katholieke scholen in Vlaanderen. Deze factuur komt bovenop het stevige koopkrachtverlies dat scholen sowieso al lijden door verschillende besparingen op de werkingsbudgetten in de vorige en de huidige legislaturen. De Vlaamse regering besliste bijvoorbeeld dat bovenop alle vroegere besparingen de werkingsmiddelen in het secundair onderwijs tijdens deze legislatuur maar voor 60% geïndexeerd zouden worden.

Volgens voorzichtige schattingen lopen de energiefacturen in 2021 op tot 11,5 miljoen euro extra en in 2022 nog eens op 33 miljoen euro, samen een meerkost van 45 miljoen euro. Zo moeten scholen extra 6% van hun werkingsmiddelen inzetten voor de toename van de energiekosten.

RHIZO Kortrijk, een secundaire scholengroep van 4.500 leerlingen, betaalde in 2020 €489.367 voor energie (12,2% van de werkingsmiddelen). In 2021 liep dit op tot € 595.422 (14,8%) en in 2022 dreigt een factuur van maar liefst € 900.000 (21%).

“De stijgende energiekosten zetten toekomstige investeringen onder druk, zowel infrastructureel als pedagogisch-didactisch. Het beperkt ook onze inspanningen in de professionalisering van onze leraren. Kortom, de energiekosten raken ons in de kern van de onderwijsontwikkeling en de kwaliteit van het onderwijs”, zegt Nancy Dedeurwaerder, algemeen directeur van scholengroep RHIZO in Kortrijk.

TSM Mechelen, een secundaire school van 1.600 leerlingen, betaalde in 2020 €147.000 voor energie (9,6% van de werkingsmiddelen). In 2021 liep dit op tot €213.500 (12,1%) en in 2022 dreigt een factuur van maar liefst €263.000 (15%).

“De energiekosten blijven maar stijgen, ondanks onze energiezuinige nieuwbouw en energiebesparende investeringen. De werkingsmiddelen blijven quasi hetzelfde. Voor het welzijn van onze leerlingen en personeel kunnen en willen we hier niet op besparen, maar dit betekent wel dat we andere innovatieve investeringen moeten uitstellen om de school draaiende te houden”, zegt Stefan De Weerdt, financieel directeur bij Katholiek Onderwijs Mechelen en Omgeving.

Een mogelijke oplossing is om de btw op energie ook voor scholen op 6% te leggen. De overheid kan er ook voor kiezen om scholen een financiële compensatie toe te kennen.

“Scholen willen goed onderwijs blijven bieden in een veilige en comfortabele omgeving voor leerlingen en personeelsleden”, zegt Lieven Boeve. “Maar de extra energiefactuur is ook een bedreiging voor de onderwijskwaliteit: investeringen in nieuwbouw en renovatie, of zelfs in didactische infrastructuur zoals boeken en moderne schoolborden, komen hiermee op de helling te staan.”