De crisissituatie in Brussel, waarbij scholen aankondigen klassen te zullen sluiten omwille van het lerarentekort, stelt het uitdijende probleem op scherp. Directies en schoolteams worstelen steeds meer met het aanbieden van kwaliteitsvol onderwijs terwijl de tekorten toenemen.
“Het gebrek aan duurzame en doortastende maatregelen, die al lang door de onderwijsverstrekkers worden gevraagd, laat zich het sterkst voelen in Brussel. Alleen samenwerking kan dit op korte en middellange termijn verhelpen”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Enkele weken geleden maakte Katholiek Onderwijs Vlaanderen de verwachtingen voor de volgende Vlaamse regering bekend. Het mag niet verbazen dat de katholieke onderwijsinstellingen de aanpak van het lerarentekort op één zetten. Het lerarentekort is de grootste bedreiging voor de onderwijskwaliteit.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen wil een nieuw loopbaanpact dat mogelijkheden creëert voor een modern en aangenaam werk, leef- en leerklimaat op school. Het memorandum formuleert maatregelen om de instroom in de lerarenopleiding te verbeteren, via een leerladder in elk onderwijsniveau het profiel van de leraar te verruimen, de beginnende leraar een aangepaste opdracht te geven, en de zij-instromer meer ruimte te geven om een lerarenopleiding te volgen.
Aanvullend op het Vlaamse memorandum publiceerde Katholiek Onderwijs Vlaanderen ook een aanvullende Brusselse wensenlijst. Het Brussels katholiek onderwijs hoopt dat de bevoegde overheden (Brussel, Vlaanderen en Vlaamse Gemeenschapscommissie) in de volgende legislatuur inzetten op het lerarentekort, investeren in infrastructuur, en de samenwerking met welzijn en flankerend onderwijsbeleid bevorderen.
“Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel kent eigen, specifiek grootstedelijke en verscherpte uitdagingen”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. “Een succesvolle aanpak van Brusselse of grootstedelijke problematieken kan inspirerend werken voor het Vlaamse beleid.”
Terwijl de tekorten oplopen zetten scholen alles op alles om les te organiseren. Directies herschikken klassen en personeel, leraren springen bij. Een bevraging die Katholiek Onderwijs Vlaanderen in haar Brusselse scholen organiseerde voor de kerstvakantie toont de flexibiliteit en de inspanningen.
Basisschool Instituut van de Ursulinen in Koekelberg wordt gedwongen tot verregaande maatregelen. Omdat er nog maar drie leerkrachten op woensdag les geven, nam het schoolbestuur de beslissing om de pauzes in te korten en de lesdagen te verlengen, zodat de school zonder verlies van lestijd op woensdag sluit. Op woensdag organiseert de school kwaliteitsvolle opvang voor leerlingen van wie de ouders werken.
“Liever vier dagen langer kwaliteitsvol lesgeven dan een vijfde dag de leerlingen zonder leerkracht te verdelen over andere klassen. Er werd een duidelijke afspraak gemaakt tussen het schoolbestuur en de directie dat dit een tijdelijke oplossing is voor dit schooljaar”, zegt Carine Timmermans, directeur van de Ursulinen in Koekelberg.
“Een financiële aanmoediging om in Brussel les te geven blijft een politieke twistappel. Deze discussie wordt al gevoerd sinds de periode van minister Vandenbroucke. Als dit toen was goedgekeurd, zaten we vandaag misschien in een andere situatie. Want ondertussen is de beweging van Brussel naar Vlaanderen al jaren in gang. Hoewel leerkrachten ontzettend graag werken in onze Brusselse scholen, zien ze nu hun kans om dichter bij huis te gaan werken. De vaste benoeming houdt hen zelfs niet tegen. Na vijftien kalenderdagen opzeg kunnen ze in het midden van het schooljaar vertrekken. In het begin konden we deze leegloop compenseren. Vandaag lukt dit helaas niet meer”, zegt Nancy De Boey, co-directeur algemeen beleid van schoolbestuur Katholiek Onderwijs Brussel Annuntiaten.
64 van 68 basis- en 10 van 22 secundaire scholen vulden de bevraging in.