“We stellen 54 maatregelen voor, die allen vanuit het werkveld gevraagd worden. De samenleving verwacht kwaliteitsvol onderwijs en vanuit het beste van onze katholiek-pedagogische traditie dragen onze onderwijsinstellingen daartoe bij”, zegt directeur-generaal Lieven Boeve. “Maar om kwaliteitsvol ambitieus en genereus onderwijs te realiseren zijn er randvoorwaarden, die we vandaag hebben vastgelegd in het memorandum. Ook al vergen een aantal van die maatregelen extra middelen, tegelijk is dat voor 32 daarvan, dat is zes op tien, niet het geval.”
In de eerste plaats besteedt Katholiek Onderwijs Vlaanderen aandacht aan de leraar. “Die maakt het verschil”, zegt Lieven Boeve. “We stevenen de eerstvolgende jaren op een groot lerarentekort af, dus het zal er meer dan ooit op aankomen om onderwijs te profileren als een aantrekkelijke sector.”
Greet Vermeire, afgevaardigd bestuurder van de vzw Onderwijsinrichtingen Zusters der Christelijke Scholen Vorselaar, beaamt: “Als onderwijsaanbieders dragen wij een belangrijke verantwoordelijkheid. Daarom is het aantrekken van excellente en gepassioneerde leerkrachten prioritair. Alleen een zeer grondige, breed gedragen maatschappelijke herwaardering van het lerarenberoep kan een oplossing brengen.”
Katholiek Onderwijs Vlaanderen breekt een lans voor een breed loopbaanpact met aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Met een jaaropdracht voor leraren is de leraar breed inzetbaar op basis van zijn competenties en die van het lerarenteam. Ook de invulling van die teams is belangrijk. “Een evenwichtige samenstelling van lerarenteams bestaat uit een gepaste mix van bachelors, masters en gegradueerden”, zegt Lieven Boeve. “Dankzij ondersteuning door aanvangsbegeleiding en voortdurende professionalisering tijdens de carrière, kunnen we dat talent langer aan boord houden.”
Eerder pleitte Katholiek Vlaanderen voor een campagne met alle stakeholders die het lerarenberoep moet promoten, net als het vak voor zij-instromers aantrekkelijker te maken. Dat kan door te investeren in kwaliteitsvolle verkorte trajecten en in faciliteiten voor werkstudenten en leraren-in-opleiding, en door nuttige ervaring tot twintig jaar te verrekenen voor alle vakken en ambten.
“Scholen spannen zich elke dag in om kwaliteitsvol onderwijs te bieden”, zegt Lieven Boeve. “Onze leden verlangen van de overheid dat zij daarin optreedt als facilitator.” Voor het basisonderwijs pleit Katholiek Onderwijs Vlaanderen voor een verhoging en ontkleuring van de puntenenveloppe. Dat betekent dat de zorg voor leerlingen beter wordt gefinancierd en dat de school zelf administratief, pedagogisch en beleidsondersteunend personeel kan inzetten.
“De huidige onderwijsminister deed belangrijke inspanningen voor het basisonderwijs”, erkent Michel Goeman, coördinerend directeur van de scholengemeenschap Basisscholen Sint-Lodewijkscollege Brugge. “Toch staat het water het basisonderwijs nog steeds aan de lippen. Het toekomstgericht plan basisonderwijs dat in dit memorandum wordt beschreven, is voor onze basisscholen dan ook een belangrijke en noodzakelijke wissel op de toekomst.”
In het secundair onderwijs bereiden schoolbesturen, directies en lerarenteams volop de start van de modernisering voor. Een kwaliteitsvolle implementatie vergt tijd en daarom pleit Katholiek Onderwijs Vlaanderen voor een ingroeiperiode van twee à drie schooljaren bij de introductie van elk nieuw leerplan. Ook kijkt de netwerkorganisatie kritisch naar de hervorming van het secundair onderwijs. “Voor een evoluerende arbeidsmarkt als de onze is het belangrijk te waken over de brede inzetbaarheid van de werknemers van morgen”, zegt Lieven Boeve. “Dat kan door een blijvende aandacht voor algemene vorming, ook voor arbeidsmarktgerichte studierichtingen.” Een duidelijkere opsplitsing in de doorstroomfinaliteit tussen richtingen die voorbereiden op universitaire studies en andere die toeleiden naar de hogeschool draagt daartoe bij, net als het profileren van duaal leren als een kwaliteitsvol alternatief binnen onderwijs.
Veel scholen kreunen onder de grote toename aan leerlingen en een groeiend tekort aan middelen. Daarom wil Katholiek Onderwijs Vlaanderen de koopkracht van de scholen herstellen door de gevolgen van de opeenvolgende niet-indexeringen volledig weg te werken. De onderwijsverstrekker vraagt bovendien minstens 300 miljoen euro subsidie te voorzien voor scholenbouwinvesteringen, om de alsmaar langere wachttijden voor subsidieaanvragen in te korten. Voor het hoger onderwijs moeten de investeringsmiddelen worden verdubbeld.
Als ledenvereniging stelt Katholiek Onderwijs Vlaanderen de schoolleider centraal. Zij spelen een grote rol in de onderwijs-, leer-, zorg- en schoolcultuur en voor het beperken van planlast. “De schoolleider moet een uitdagend en waarderend personeelsbeleid kunnen uitbouwen, maar ook een soepele evaluatieprocedure kunnen hanteren bij personeelsleden die minder goed presteren”, zegt Lieven Boeve. Gezien de toenemende verantwoordelijkheden van een directeur is een significante en permanente loonspanning van minstens 35 procent tussen de schoolleider en diegene aan wie hij of zij leiding geeft, gepast.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen pleit voor voldoende middelen voor professionalisering van de schoolleider en voor meer ruimte voor lokaal personeelsbeleid, door affectatie aan het schoolbestuur toe te kennen. Daardoor kunnen leraren gemakkelijker aan de slag op een andere school van hetzelfde schoolbestuur. Een ongekleurde omkadering van werkingsmiddelen zorgt ervoor dat een schoolbestuur middelen vrij kan aanwenden om efficiënter in te spelen op de noden in hun scholen.
Ten slotte vraagt het onderwijsnetwerk de volgende Vlaamse Regering om het ambt van internaatbeheerder om te zetten in een directieambt met een verloning van een directeur uit het basisonderwijs.
Samen werken aan katholieke dialoogscholen vraagt het engagement van ieder die bij dat onderwijs betrokken is: leerlingen en ouders, leraren en andere personeelsleden, leidinggevenden in onderwijs en bestuurders. Tegelijk heeft de school en wie er leert en werkt, verwachtingen ten aanzien van de lokale gemeenschap, de Kerk en de samenleving. Tijdens het congres werd de nieuwe Engagementsverklaring van het katholiek onderwijs voorgesteld en ondertekend door alle betrokken partners: ouders, leerlingen, personeelsverenigingen, bestuurders, de Kerk, de samenleving en het Vrij CLB Netwerk.
Raadpleeg hier: